Cholesterol is een onderdeel van de celmembraan (omhulsel van een cel), van hormonen en van gal. Het is ook een bouwstof voor het zenuwstelsel en sommige hormonen. Het bloed vervoert cholesterol door het aan eiwitten te binden. Deze verbindingen heten lipoproteïnen.

Er zijn verschillende soorten lipoproteïnen (LDL en HDL):

• HDL (Hoge Dichtheid Lipoproteïne); dit is een gunstige soort. Het neemt namelijk het slechte soort cholesterol uit het bloed weg en voert het naar de lever. Daar wordt dit ongunstige cholesterol afgebroken. Via de gal en de darmen verlaat dit cholesterol het lichaam met de ontlasting. HDL beschermt dus het lichaam tegen hart- en vaatziekten.
• LDL (Lage Dichtheid Lipoproteïne) is ongunstig voor de gezondheid. LDL vervoert cholesterol van de lever naar de rest van het lichaam. Deze verbindingen kunnen zich vastzetten in de binnenwand van bloedvaten. Ze blijven plakken aan beschadigingen van de vaatwanden. Deze beschadigingen kunnen het gevolg zijn van roken, verhoogde bloeddruk of ouderdom. De bloedvaten slibben daardoor langzaam dicht en het bloed kan er steeds moeilijker doorheen stromen. Dit staat bekend als slagaderverkalking. De medische term is artherosclerose.

De verhouding tussen het totaal cholesterol en het gehalte HDL (cholesterolratio) geeft de meeste indicatie voor het risico op hart- en vaatziekten. Belangrijke grenswaarden hierbij zijn:

• LDL-cholesterol: optimaal: <2,5 mmol/l; te hoog: >3,5 mmol/l
• HDL-cholesterol: te laag: < 0,9 mmol/l;
• ratio totaal-/HDL-cholesterol: < 5
• Triglyceriden (een andere vetachtige stof in het bloed): te hoog > 2,1 mmol/l

Als na een bloedonderzoek blijkt de hoeveelheid LDL is verhoogd, is het raadzaam om hier iets aan te doen. LDL verlagen kan door leefstijl, bijvoorbeeld voeding en lichaamsbeweging.

• Om uw LDL te verlagen is het belangrijk om voldoende te bewegen.
• Bij overgewicht zorgt afvallen voor een lager LDL niveau.
• Beperkt het gebruik van verzadigd vet. Omdat de meeste dierlijke producten verzadigd vet bevatten is het verstandig om zo nu en dan plantaardig te eten. Denk bijvoorbeeld aan noten, peulvruchten of soja.  Vervang boter met olijfolie.
• Vervang vlees voor mager vlees en probeer bewerkt vlees te vermijden (denk aan cordon blue, worst, boomstammen, alles waar kruiden etc. wordt toegevoegd zitten ook veel conserveringsmiddelen en vaak suiker)
• Voorkom een teveel aan suiker. Let bijvoorbeeld op met fruitsap, ontbijtgranen, tomatensaus en vruchtenyoghurt, deze producten kunnen ongemerkt veel suiker bevatten.
• Bak vis of kip i.p.v. frituren, hetzelfde geldt voor aardappels
• Vervang volle zuivelproducten voor magere zuivelproducten
• Verhoog de hoeveelheid vezels in uw voeding (zie hiervoor het document vezels op de website), vezels verwijderen LDL-c uit het lichaam.

Triglyceriden:

Triglyceriden zijn gevoelig voor “nuchter” zijn. Indien het gemeten wordt dient u 12 uur niets gegeten of gedronken te hebben (suiker- of alcohol bevattende dranken; koffie/ thee/ water mag wel). De triglyceriden zijn een actuele meting in tegenstelling tot LDL en HDL Oftewel de triglyceridenwaarde is van de laatste paar dagen, terwijl het LDL en HDL waarde over langere periode gemeten wordt. Deze stijgen en dalen langzamer. Triglyceride is een vetachtige stof die voorkomt in het bloed en in het lichaam wordt opgeslagen in de vorm van vetweefsel. Het lichaam heeft deze stof nodig voor energie, warmtehuishouding en als beschermlaag rondom belangrijke organen.

De lever speelt een belangrijke rol bij de aanmaak van triglyceriden.

Een verhoging van de triglyceriden kan vele oorzaken hebben:

• alcohol consumptie
• transvetten, denk hierbij aan koekjes/ cake/ chips. Transvetten worden aan producten toegevoegd om producten langer houdbaar te maken. Dus hoe onbewerkter hoe beter
• hoge koolhydraatinname door bv veel suikerhoudende producten (de snelle koolhydraten)

Als na een bloedonderzoek blijkt de hoeveelheid triglyceriden is verhoogd, is het raadzaam om hier iets aan te doen. Triglyceriden verlagen kan door leefstijl, bijvoorbeeld voeding en lichaamsbeweging.

• Om uw triglyceriden te verlagen is het belangrijk om voldoende te bewegen.
• Bij overgewicht zorgt afvallen voor een lager triglyceridenniveau.
• Beperkt het gebruik van verzadigd vet. Omdat de meeste dierlijke producten verzadigd vet bevatten is het verstandig om zo nu en dan plantaardig te eten. Denk bijvoorbeeld aan noten, peulvruchten of soja.
• Voorkom een teveel aan suiker. Let bijvoorbeeld op met fruitsap, ontbijtgranen, tomatensaus en vruchtenyoghurt, deze producten kunnen ongemerkt veel suiker bevatten.
• Voor een lager triglyceridengehalte is het goed om de consumptie van alcohol te matigen.

Kijk hier voor voedingsadviezen:

https://www.thuisarts.nl/cholesterol/ik-wil-gezond-eten-bij-mijn-hoge-cholesterol

http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/cholesterol.aspx